Yaratıcı Dans Pedagojisi
"Henüz bedenin neler yapabileceğini bilmiyoruz."
B. Spinoza
Yaratıcı Dans Pedagojisi nedir?
Yaratıcı Dans Pedagojisi, hareket ve sanatsal ifadeyi birleştiren çağdaş bir dans biçimi ve eğitim modelidir. Daha geleneksel şekilde yapılandırılmış dansların estetiğe dayalı odağının aksine, motor becerilerin ve duygusal ifadenin gelişimine odaklanır.
Yaratıcı Dans, tüm dans stillerinin dansıdır, tüm danslar ondan beslenir ve kaynağını da ondan almıştır. Çocukları ve yetişkinleri hareketin diliyle doğal bir şekilde bir araya getirir, birleştirir; dansçılar kendi dans personalarını ve koreografilerini yaratabilirler.
Yaratıcı dans, günümüzde bireylerin uyumlu kinetik gelişimine önemli ölçüde yardımcı olan ve destekleyen kendine özgü bir pedagojik yaklaşımdır. Yaratıcı Dans çalışmalarının amacı, ilkokul 1. ve 2. sınıftan itibaren tüm çocukların temelde hareket gelişimine katkı sağlamaktır. Temel motor becerileri ve yaratıcı devinimin mekan, zaman, akış, dinamikler ve ilişkilerle ilgili kavramlarını geliştirmeye ve iyileştirmeye odaklanmaktadır.
Yaratıcı Dans Pedagojisi, hareketin yeniden-keşfi yoluyla hem teknik hem de yaratıcı becerileri geliştiren kavramsal bir yaklaşımdır. Dansın unsurlarını keşfederek koreografi oluşturma yeteneği verir: Uzay, Zaman, Kuvvet ve Beden. Bu 4 element Yön, Seviye, Yer, Hız, Ritim, Enerji, Ağırlık, Şekiller, İlişkiler gibi birçok kavram ve olguyla ilişkiye geçebilir ve bir araya gelebilir. Bir Yaratıcı Dans eğitmeni farklı dans stilleriyle ilgili teknikleri değil, tüm danslarda ortak olan bu temel dinamikleri öğretir.
Yaratıcı Dans, tüm dans tekniklerinin temeli olarak düşünülebilir. Herhangi bir stilde dans etmeden önce bedene ve zihne mekanla, zamanla, ritimle ve partnerle birlikte dans etme ve devinme sezgisi kazandırır. Bir bakıma farklı stillere bir giriş olarak düşünülebilir. Üzerinde çalışılan şey herhangi bir dans değil, dans adını haketmeye birinci sıradan aday o danstır.
Çocuk, genç ya da yetişkinlerin Yaratıcı Dans aracılığıyla dansın temellerini öğrenebilecekleri ve diğer dans derslerinde kendilerine yardımcı olacak birçok beceri geliştirebilecekleri doğrudur. Ancak Yaratıcı Dans aynı zamanda başlı başına bir danstır. Kavramsal yaklaşımı sayesinde herkese hareketi harika bir ifade biçimi olarak keşfetme olanağı verir.
Yaratıcı Dans dersleri şu aşamalar dikkate alınarak planlanabilir:
ISINMA:
Yaratıcı dans çalışmalarına başlamak, kendini ifade etmenin kapısını aralamak gibidir. Mekan ve bedenle ilişki kurulması amaçlanır, katılımcılar o özel ana çağrılır. Katılımcıların kendilerini rahat ve güvende hissetmelerini sağlamak amacıyla o günün kavram ve atmosferine uygun olarak oyunlarla ısınma ya da sessiz ısınma tercih edilebilir.
KAVRAMLARIN KEŞFİ-TANITILMASI
Günün konusu/kavramı tanıtılır. Kavrama dair görsel, işitsel örnekler gösterilebilir ve akabinde ilgili konseptlerin bedene uyarlanmasıyla ilgili çalışmalar eğitmen tarafından yönetilir. Ardından öğrenciler de çeşitli egzersizler aracılığıyla kendi bedenlerinde bir maceraya çıkarlar. Tüm dans türlerinin unsurları da (Mekan, Zaman, Kuvvet ve Beden) doğaçlama yoluyla keşfedilir.
TEKNİK BECERİLERİ GELİŞTİRME
Gezgin (Locomotor) ve Yerinde Yapılan (Non-Locomotor) hareketlerden birkaçı tanıtılır, katılımcılar da bu hareketleri yaparlar. Ardından bu hareket günün kavramına entegre edilir ve belli çerçeveler içinde farklı dans oyunları aracılığıyla çocukların yaratıcı devinimleri ve keşif yolculukları için güvenilir bir alan sağlanır.
Tüm bu “dans oyunları”, çocukların her bir kavramı kendi hareketleriyle, bireysel olarak veya başkalarıyla çalışarak keşfetmekte özgür oldukları öğrenci merkezli bir çalışmadır.
DOĞAÇLAMA VE YARATICILIK
Katılımcılar zihnen ve bedenen derse hazırdırlar ve öncesinde deneyimledikleri teknik ve kavramlara dair çalışmalar aracılığıyla bireysel, ikili veya hep birlikte doğaçlama çalışmaları yapabilirler. Eğitmen rehberliğinde yaratıcılık desteklenir, hareket çeşitliliğine alan açılır. Farklı dünya müzikleriyle farklı beden formları araştırılabilir.
İÇ GÖZLEM / REFLEKSİYON:
Burada öğrencilerden dilerlerse gözlerini kapatmaları ve ağırlıklarını yere bırakarak, istedikleri bir pozisyonda dinlenmeleri istenir. O ana kadar akıllarına gelen kavram, hareket, an ve o anlara dair duygularını düşünmeleri istenir.
Bu bölüm, katılımcıların, tercih ederlerse, kendilerini sözlü olarak ifade edebilecekleri ve paylaşım alanı oluşturabilecekleri bir zaman dilimi oluşturur.
Bu aşamada özellikle daha genç yaş gruplarıyla resim, kolaj vb. çalışmalar yapılabilir ve kendilerini farklı şekillerde ifade etmeleri teşvik edilebilir..
SOĞUMA ve KAPANIŞ
Soğumaya yönelik esneme egzersizleri yapılabilir. Vücudun gerginliğini atmak ve soğumak için ders, bazen doğaçlamaya dayalı sessiz bir veda dansı ve ardından çember ile bitirilebilir.
